Phương Án 1: Ngân hàng có thể đổi nợ xấu nhất thành vốn góp.

Nợ xấu có thể được tái tạo thành vốn góp, cổ phần qua cơ chế này…

Cuối năm 2014, VietinBank đã xin ý kiến Ngân hàng Nhà nước về việc tham gia làm cổ đông chiến lược khi cổ phần hóa các cảng thành viên trực thuộc Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) bằng toàn bộ giá trị khoản vay trị giá 5.000 tỷ đồng.

Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến hoàn thiện dự thảo hướng dẫn việc góp vốn, mua cổ phần của các tổ chức tín dụng, trong đó có phần liên quan đến hoán đổi nợ xấu.

Cụ thể, dự thảo thông tư này có mục riêng quy định về việc hoán đổi nợ thành vốn góp, mua cổ phần của các tổ chức tín dụng tại doanh nghiệp, sau khi đã nghiên cứu, rà soát quy định của pháp luật và thực tế xử lý trong thời gian qua.

Theo đó, dự thảo thông tư trên đưa ra quy định, các tổ chức tín dụng được thực hiện hoán đổi nợ thành vốn góp, mua cổ phần, nhưng phải đảm bảo các điều kiện: chỉ được thực hiện đối với nợ thuộc nhóm 5 hoặc nợ đã được xử lý bằng dự phòng rủi ro; tổng mức góp vốn, mua cổ phần dưới mọi hình thức không vượt quá 40% vốn điều lệ và quỹ dự trữ của ngân hàng thương mại, không vượt quá 60% vốn điều lệ và quỹ dự trữ của công ty tài chính.

Các tổ chức tín dụng phải tuân thủ các tỷ lệ bảo đảm an toàn trước và sau khi hoán đổi nợ thành vốn góp, mua cổ phần, trừ trường hợp đặc biệt khi các tổ chức tín dụng đang trong quá trình triển khai tái cơ cấu theo chỉ đạo của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.

Sau khi hoàn thiện dự thảo, thông tư trên ban hành cũng là sự cụ thể hóa cơ chế quy định về hoán đổi nợ thành vốn góp, mua cổ phần từ đầu mối cơ quan quản lý là Ngân hàng Nhà nước.

Trước đó, cơ chế này cũng đã có trong Nghị định số 60/2015/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 58/2012/NĐ-CP hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Chứng khoán, mà qua đó, từ ngày 1/9/2015, các doanh nghiệp được phép chào bán cổ phiếu để hoán đổi lấy khoản nợ của chủ nợ.

Trước khi có các quy định pháp lý trên, thực tế cũng đã phát sinh nhu cầu này. Như cuối năm 2014, Ngân hàng Công thương Việt Nam (VietinBank) đã xin ý kiến Ngân hàng Nhà nước về việc tham gia làm cổ đông chiến lược khi cổ phần hóa các cảng thành viên trực thuộc Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) bằng toàn bộ giá trị khoản vay trị giá 5.000 tỷ đồng.

 

 

Phương Án 2:

Xử lý nợ xấu: Đề nghị cho nước ngoài nhận thế chấp bất động sản Việt

Nhiều nhà đầu tư nước ngoài rất quan tâm tới việc mua lại nợ xấu trong hệ thống ngân hàng Việt Nam…

Theo VBLC, hiện nay, Luật Nhà ở đã cho phép người nước ngoài mua nhà và sở hữu nhà tại Việt Nam, nên hoàn toàn có cơ sở để chấp nhận cho nước ngoài nhận thế chấp đối với bất động sản tại Việt Nam.

Chính phủ khuyến khích giải quyết nợ xấu, bên bán muốn bán, người mua muốn mua. Nhiều nhà đầu tư nước ngoài cũng rất quan tâm tới việc mua lại nợ xấu trong hệ thống ngân hàng Việt Nam. 

Tuy nhiên khi tới Việt Nam tìm hiểu, họ đều ra đi vì không thể mua nợ xấu có tài sản bảo đảm là bất động sản.

Đây là quan điểm của đại diện Câu lạc bộ Luật sư thương mại quốc tế Việt Nam (VBLC), tại hội thảo sửa các luật liên quan đến đầu tư kinh doanh được tổ chức mới đây.

Đề nghị sửa luật Theo VBLC, hiện nay, Luật Nhà ở đã cho phép người nước ngoài mua nhà và sở hữu nhà tại Việt Nam, nên hoàn toàn có cơ sở để chấp nhận cho nước ngoài nhận thế chấp đối với bất động sản tại Việt Nam.

Ngày 1/7/2016, Chính phủ ban hành Nghị định 69/2016/ND-CP về điều kiện kinh doanh dịch vụ mua bán nợ. Tuy nhiên, theo VBLC, nghị định này không quy định về việc chuyển giao tài sản bảo đảm sang cho công ty mua bán nợ. Vì công ty mua bán nợ không phải là tổ chức tín dụng nên không thể nhận thế chấp đối với bất động sản theo Luật Đất Đai và không thể đăng ký thay đổi thế chấp đối với bất động sản. Do vậy, khi mua một khoản nợ có bảo đảm bằng bất động sản, công ty mua nợ sẽ trở thành chủ nợ không có bảo đảm. VBLC cho rằng, cần phải có hướng dẫn để cho phép công ty mua nợ được đăng ký làm bên nhận bảo đảm khi mua nợ, hoặc được quyền ủy thác cho một ngân hàng hoạt động tại Việt Nam đứng ra nhận quản lý tài sản bảo đảm thay mặt cho công ty kinh doanh dịch vụ mua bán nợ.

Đại diện VBLC cũng đề nghị sửa đổi Luật Đất đai để cho phép nước ngoài có thể trực tiếp nhận thế chấp đối với bất động sản, hoặc ủy thác cho một ngân hàng tại Việt Nam nhận tài sản bảo đảm cho nhà đầu tư nước ngoài. Trong lúc chờ sửa luật, Thủ tướng có thể chỉ đạo cho phép áp dụng cơ chế ủy thác cho một ngân hàng tại Việt Nam nhận tài sản bảo đảm cho nhà đầu tư nước ngoài hoặc công ty mua bán nợ thành lập tại Việt Nam.

Xin nới điều kiện đầu tư: Tham luận của VBLC cũng viết, theo điều 20.2 Luật Các tổ chức tín dụng, chỉ có tổ chức tín dụng nước ngoài mới được tham gia thành lập một tổ chức tín dụng liên doanh hoặc 100% vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

Khoản 2, điều 10 của Nghị định 01/2014/NĐ-CP của Chính phủ thì quy định tiêu chuẩn làm nhà đầu tư chiến lược nước ngoài trong tổ chức tín dụng Việt Nam như sau: “Là ngân hàng nước ngoài, công ty tài chính nước ngoài, công ty cho thuê tài chính nước ngoài được phép thực hiện hoạt động ngân hàng theo quy định của pháp luật của nước nơi đặt trụ sở chính. Công ty tài chính nước ngoài chỉ được là nhà đầu tư chiến lược tại công ty tài chính Việt Nam. Công ty cho thuê tài chính nước ngoài chỉ được là nhà đầu tư chiến lược tại công ty cho thuê tài chính Việt Nam”.

Đại diện VBLC cho rằng các quy định nói trên quá chặt chẽ và không phù hợp với thông lệ quốc tế hiện nay theo hướng cơ cấu các khoản đầu tư nước ngoài thông qua các công ty đầu tư (holding), chứ không trực tiếp đầu tư từ ngân hàng mẹ. Đề nghị từ VBLC là sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng và Nghị định 01/2014/NĐ-CP để cho phép một tổ chức tín dụng nước ngoài có thể ủy quyền cho một công ty con có chức năng đầu tư để thành lập một tổ chức tín dụng tại Việt Nam hoặc mua cổ phần để trở thành nhà đầu tư chiến lược tại một tổ chức tín dụng Việt Nam.

Tuy nhiên, trong 12 luật được dự kiến tại dự thảo luật sửa đổi, bổ sung các luật về đầu tư, kinh doanh được Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố ngày 26/8 vừa qua không có Luật Các tổ chức tín dụng.